Бүгін ҚР Денсаулық сақтау министрлігінде «Денсаулық сақтау саласында медиацияны дамыту: дамыту қажеттілігі мен перспективалары» тақырыбында бірінші халықаралық конференциясы өтті.
Іс-шараның ұйымдастырушылары: ҚР Денсаулық сақтау министрлігі, Денсаулық сақтау ұлттық палатасы, Қазақстан халқы ассамблеясының Медиация кеңесі, Денсаулық сақтау кадрларының дипломнан кейінгі білім беру академиясы, «Арман» отбасы және медициналық құқық бюросы мен «Келісім» медиация орталығы. Конференцияның жұмысына ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттары да қатысты.
Қазақстандықтардың істі сотқа жеткізбей дауларды шешу мүмкіндігі 2011 жылы басталған, ол туралы Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев «Медиация туралы» ҚР Заңына қол қойған болатын. Қазіргі таңда республиканың аумағында медиацияның бірнеше орталығы – Астана, Алматы, Қарағанды, Шымкент және Көкшетеу қалаларында жұмыс істейді.
Пациенттердің тарапынан көрсетілетін медициналық қызметтердің сапасына шағымдарын тексеру бойынша халықаралық практика медиация тетіктерінің барынша перспективалы екенін көрсетті. Денсаулық сақтау саласындағы медиацияны дамыту аса маңызды, өйткені, пациент жиі дәрігердің немесе медициналық ұйымның қызметіне жүгіне отырып, алдын ала кез келген жағдайда ол-зардап шеккенде зиянды өтеуге ниетті, оған сөзсіз құқығы бар тарап және тек сот қана оның мүддесін қорғай алады. Мұндай жағдайда медиация көмектесе алады.
Медицинада білікті конфликтолог-медиаторлардың жетіспейтінін атап кеткен жөн. Медициналық қызмет көрсету саласындағы шиеленістердің қатысушыларының заңнамалық бекітуді талап ететін, оны реттеудің әртүрлі тәсілдерін таңдау мүмкіндігі болуы тиіс. Дауларды реттеудің сәйкес тәсілдеріне жүгіну ерікті сипатта болады. Сондықтан пациенттер шиеленіс тарабы ретінде оларға тек бұл жүйе өзінің тиімділігін дәлелдеген жағдайда ғана жүгінеді. Медиация азаматтардың көпшілігі үшін шиеленістің басқа тарабының құқықтарын танитын және құрметтейтін және өзінің таңдауына жауапты болатын өз бетінше іс-қимыл жасауға қабілетті тұлға үшін құрал ретінде қолжетімді болуы тиіс.
Соған байланысты, өткізіліп отырған конференция медиаторлық құралын одан әрі ілгерілету үшін шешімнің тетіктерін табуға көмектесуге арналған.
Ұлттық денсаулық сақтау палатасы кейіннен халықаралық жаттықтырушыларды шақыра отырып, денсаулық сақтау саласындағы медиацияның негіздеріне оқытуды ұйымдастыруды жоспарлап отыр. Одан басқа, Астана қаласында өз мүшелерінің, яғни медицина қызметкерлерінің үшінші тұлғалардың алдындағы кәсіби жауапкершілігіне кепілдікті жүзеге асыру үшін Палатаның айдарымен әділет органдарында «Сенім» медицина қызметкерлерінің кәсіби жауапкершілігіне кепілдік» қоры тіркелді. Қор қызметінің мәні республиканың заңнамасына сәйкес денсаулық сақтау саласындағы медицина қызметкерлерінің кәсіби жауапкершілігінің кепілдігін жүзеге асыру, оның міндеттерінің бірі денсаулық сақтау саласындағы медиацияны дамыту болып табылады.
«Медиация» ұғымы «mediare» - араға кіру деген латын тілінен алынғанын естеріңізге саламыз. Оның негізгі қағидаттары бір біріне құрмет көрсету, бір бірін қабылдау, бірін бірі тыңдай және ести білу, құпиялылықты міндетті түрде сақтау болып табылады – бұл жеңімпаздар болмаған кезде одан жеңімпаздар болып шығатын дауға барлық қатысушылар үшін мүмкіндік. Медиатор (араға кіруші) – бұл шиеленіске мүдделі емес, үшінші, бейтарап, тәуелсіз тарап болып табылатын адам немесе адамдардың тобы, шиеленіскен адамдарға бар дауды шешуге көмектеседі. Бұл ретте тараптар дауды реттеу бойынша шешімді қабылдау процесі мен оны шешу талаптарын бақылайды.
Көзі материалдық mz.gov.kz