МӘМС-ке ай сайын төлем жасап келген азамат жұмыссыз қалса немесе кенеттен төлем жасай алмаса, оның сақтандырылған мәртебесі 3 ай бойы сақталады. Ол осы аралықта емханаға барып, медициналық көрсеткіштері болса, кез келген қызмет түріне қол жеткізе алады.
Әрі қарай бұл азамат осы үш ай ішінде немесе кейін ресми жұмысқа орналасса, жұмыс беруші аударымдар мен жарналарды төлей береді.
Ал төленбей қалған сол 3 айдың жарнасын сақтандыру мәртебесінен айрылмау үшін өзі дербес төлеуші ретінде төлеуі керек. Себебі МӘМС аясында медициналық қызмет алу үшін әр азаматтың 12 айға төлемі болу керек.
Бұл оқуын тәмәмдаған студенттерге, жеке кәсібін тоқтатқан азаматтарға да қатысты. Олар сақтандыру мәртебесінен айрылып қалмау үшін, ресми жұмысқа тұрғанша ай сайын дербес төлеуші ретінде төлей алады.
Бұдан бөлек, жұмыссыздар мен сақтандыру мәртебесі жоқ азаматтарды дәрігерлер қарамайды деген жаңсақ пікір. Себебі олар еш жерде жұмыс істемесе, тұрғылықты жері бойынша «Еңбек мобильдігі орталығына» барып жұмыссыз ретінде тіркеле алады. Бұл оларға мемлекет төлем жасайтын 15 жеңілдік санатына енуге мүмкіндік береді.
Нәтижесінде, олар медициналық көрсеткіштері болса, МӘМС аясында барлық дерлік медициналық қызметтерді ала алады.